Jak dbać o psy pasterskie

Psy pasterskie, czyli psy używane do pilnowania i prowadzenia stad zwierząt (głównie owiec, bydła czy kóz), wymagają szczególnej troski, ponieważ są to psy bardzo aktywne, inteligentne i wymagające.






Oto kilka kluczowych zasad dbania o psy pasterskie

1. Aktywność fizyczna

Psy pasterskie potrzebują dużej ilości ruchu. Należy zapewnić im codzienną dawkę intensywnego wysiłku, np. przez długie spacery, bieganie, zabawy w ogrodzie czy nawet angażowanie ich w pracę w terenie. Zbyt mała aktywność może prowadzić do nudów, a w efekcie problemów behawioralnych, takich jak niszczenie przedmiotów czy nadmierne szczekanie.

2. Szkolenie i stymulacja umysłowa

Psy pasterskie to niezwykle inteligentne rasy, które wymagają stymulacji umysłowej. Trening posłuszeństwa, rozwiązywanie zagadek, nauka nowych komend – wszystko to pomoże utrzymać psa w dobrej kondycji psychicznej. Są to psy, które uwielbiają być „zajęte”, więc warto zainwestować czas w ich edukację.

3. Zdrowie i pielęgnacja

• Futro: Wiele psów pasterskich ma gęste, długie futro, które wymaga regularnej pielęgnacji. Należy je czesać, by zapobiec matowieniu, zwłaszcza w okresach linienia. W niektórych rasach, jak np. Border Collie, wymagane są regularne zabiegi pielęgnacyjne, aby uniknąć kołtunów.
• Kąpiele: Psy pasterskie nie muszą być kąpane zbyt często, ale warto dbać o higienę, szczególnie po pracy w brudnym lub mokrym terenie.
• Kontrola zdrowia: Regularne wizyty u weterynarza są niezbędne, aby monitorować stan zdrowia psa, szczepienia i profilaktykę przeciwko pasożytom.

4. Dieta

Psy pasterskie, ze względu na dużą aktywność, potrzebują odpowiednio zbilansowanej diety. Ważne jest, aby ich pokarm dostarczał im wszystkich niezbędnych składników odżywczych, zwłaszcza białka, tłuszczu i węglowodanów, które wspierają ich aktywność fizyczną. Należy unikać nadmiernego karmienia, by zapobiec problemom z wagą, zwłaszcza u psów, które nie pracują w terenie na co dzień.

5. Środowisko życia

Psy pasterskie najlepiej czują się na przestronnym terenie, gdzie mogą swobodnie się poruszać. Jeśli nie mają dostępu do dużego ogrodu lub terenu, należy zapewnić im inne formy aktywności, np. spacery, bieganie, interaktywne zabawy. Psy te potrzebują także odpowiedniej przestrzeni do odpoczynku i schronienia przed złymi warunkami atmosferycznymi.

6. Relacje z innymi zwierzętami

W przypadku psów pasterskich, które są przyzwyczajone do obcowania ze zwierzętami (takimi jak owce, kury, kozy), warto zadbać o ich socjalizację i interakcje z innymi zwierzętami. Należy jednak pamiętać, że niektóre psy pasterskie, jeśli nie zostały odpowiednio wychowane, mogą wykazywać tendencje do dominowania nad innymi zwierzętami.

7. Bezpieczeństwo

Warto zapewnić psu pasterskiemu odpowiednie zabezpieczenia, szczególnie jeśli porusza się po otwartym terenie. Może to obejmować:

• Używanie obroży lub szelek z identyfikatorem.
• Zabezpieczenie ogrodzenia, jeśli pies ma dostęp do podwórka, by zapobiec ucieczkom.

8. Czas na odpoczynek

Choć psy pasterskie są bardzo energiczne, nie można zapominać o ich potrzebie odpoczynku. Warto zapewnić psu ciche i komfortowe miejsce, gdzie będzie mógł odpoczywać po intensywnych godzinach pracy.

Przykłady ras psów pasterskich:

• Border Collie – bardzo aktywne, inteligentne psy, które potrzebują zarówno fizycznej, jak i umysłowej stymulacji.
• Owczarek niemiecki – wszechstronny pies pasterski, również wykorzystywany w służbach mundurowych.
• Belgijski owczarek – szybki i zwinny pies, wymagający sporej aktywności.
• Tatra Sheepdog (Owczarek Podhalański) – pies pasterski, który pilnuje stad w trudniejszych warunkach górskich.

Podsumowując, dbanie o psa pasterskiego wymaga zaangażowania, zarówno pod względem aktywności fizycznej, jak i mentalnej. Dobrze wychowany i zadbany pies pasterski będzie lojalnym i pracowitym towarzyszem, który dostosuje się do różnorodnych warunków, zarówno w roli psa pasterskiego, jak i towarzysza rodziny.

Choroby

Psy pasterskie, podobnie jak inne rasy psów, mogą być podatne na różne choroby i problemy zdrowotne. Niektóre z nich są specyficzne dla ras pasterskich, ze względu na ich budowę ciała, poziom aktywności i funkcje, do jakich zostały hodowane. Oto kilka chorób, które mogą dotyczyć psów pasterskich:

1. Dysplazja stawu biodrowego

Dysplazja stawu biodrowego to choroba, która polega na nieprawidłowym rozwoju stawu biodrowego, prowadzącym do jego zużycia i bólu. Jest to choroba genetyczna, która najczęściej dotyczy dużych ras, ale także u psów pasterskich, takich jak Border Collie, Owczarek niemiecki czy Owczarek belgijski. Objawy to kulawizna, trudności w wstawaniu lub chodzeniu, a także zmniejszona aktywność fizyczna.

Leczenie: Może obejmować terapię farmakologiczną, fizjoterapię, a w poważniejszych przypadkach – operację.

2. Dysplazja stawu łokciowego

Podobnie jak w przypadku dysplazji stawów biodrowych, dysplazja stawu łokciowego jest problemem, który dotyczy głównie psów dużych i średnich ras. Objawia się to bólem, trudnościami w chodzeniu oraz ograniczeniem ruchomości łokci.

Leczenie: W zależności od stopnia zaawansowania, może to obejmować leczenie farmakologiczne, suplementy diety, a w niektórych przypadkach – operację.

3. Choroby serca

Psy pasterskie, takie jak Owczarki niemieckie czy Border Collie, mogą być podatne na choroby serca, w tym kardiomiopatię rozstrzeniową, która prowadzi do osłabienia serca i niewydolności krążeniowej. Objawy obejmują kaszel, trudności w oddychaniu, zmęczenie i utratę apetytu.

Leczenie: Leczenie chorób serca może obejmować farmakoterapię oraz odpowiednią dietę.

4. Zespół białej skóry (Białkowa dermatoza)

Jest to choroba genetyczna, która powoduje utratę sierści i problemy skórne. Występuje u niektórych ras pasterskich, takich jak Owczarek belgijski. Objawy to łuszczenie się skóry, nadmierna suchość oraz zaczerwienienie.

Leczenie: Konieczne jest leczenie objawowe, w tym stosowanie specjalnych preparatów do pielęgnacji skóry i futra, oraz stosowanie odpowiedniej diety.

5. Oczopląs i problemy ze wzrokiem

Psy pasterskie, zwłaszcza Border Collie, mogą cierpieć na choroby oczu, takie jak zaćma czy retinopatia. Może to prowadzić do utraty wzroku. Psy pasterskie, które potrzebują dobrego widzenia do pracy, mogą mieć problemy z orientowaniem się w przestrzeni, jeśli występują zaburzenia wzroku.

Leczenie: W zależności od schorzenia, może obejmować chirurgię (np. operacja usunięcia zaćmy) lub leczenie farmakologiczne.

6. Epilepsja

Epilepsja to zaburzenie neurologiczne, które może występować u psów pasterskich, takich jak Border Collie i Owczarek niemiecki. Objawia się napadami drgawkowymi, które mogą być wywołane stresem lub zmęczeniem.

Leczenie: Epilepsja jest leczona farmakologicznie, a celem leczenia jest zmniejszenie częstotliwości napadów.

7. Choroby autoimmunologiczne

Niektóre rasy psów pasterskich, takie jak Owczarki niemieckie i Border Collie, mogą być predysponowane do chorób autoimmunologicznych, w których układ odpornościowy atakuje własne komórki organizmu. Przykładem jest choroba autoimmunologiczna skóry (np. pemfigus), która prowadzi do pęcherzy i owrzodzeń skóry.

Leczenie: Choroby autoimmunologiczne wymagają leczenia immunosupresyjnego oraz odpowiedniej opieki weterynaryjnej.

8. Zaburzenia tarczycy

Psy pasterskie, zwłaszcza Owczarki niemieckie, mogą cierpieć na niedoczynność tarczycy, która prowadzi do nadwagi, utraty sierści, letargu i problemów skórnych.

Leczenie: Leczenie polega na podawaniu hormonów tarczycy, które pomagają regulować metabolizm.

9. Zatrucia i problemy trawienne

Psy pasterskie, zwłaszcza te, które pracują na świeżym powietrzu, mogą być narażone na zatrucia (np. spożywanie toksycznych roślin lub chemikaliów). Problemy trawienne, takie jak wzdęcia, wymioty czy biegunka, mogą być efektem spożywania nieodpowiedniego pokarmu lub nadmiaru.

Leczenie: W takich przypadkach niezbędna jest szybka interwencja weterynaryjna, w tym stosowanie leków przeciwbiegunkowych lub innych środków, w zależności od przyczyny zatrucia.

10. Problemy z uszami

Psy pasterskie, szczególnie te z długimi uszami, takie jak Owczarek niemiecki, mogą mieć tendencję do infekcji uszu. Częste wahania wilgotności w wyniku pracy w terenie mogą sprzyjać rozwojowi bakterii i grzybów.

Leczenie: Regularna kontrola stanu uszu i czyszczenie ich specjalnymi preparatami pomoże zapobiec infekcjom.

---

Zapobieganie chorobom:

Aby zapobiegać chorobom u psów pasterskich, warto:

• Regularnie odwiedzać weterynarza.
• Zapewnić psu odpowiednią dietę, bogatą w składniki odżywcze wspierające zdrowie stawów, serca i skóry.
• Zapewnić odpowiednią aktywność fizyczną oraz mentalną.
• Unikać nadmiernego obciążenia psa, szczególnie jeśli wykazuje on objawy zmęczenia lub bólu.
• Monitorować stan zdrowia oczu, uszu i skóry psa.

Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie są kluczowe dla zapewnienia psu pasterskiemu długiego i zdrowego życia.

Czy szkolić psy psaterskie?

Szkolenie psów pasterskich jest kluczowe, aby wykorzystać ich naturalne instynkty do pracy w terenie, ale także, by zapewnić im dobre zachowanie w codziennym życiu. Psy pasterskie to zazwyczaj bardzo inteligentne, energiczne i silnie zorientowane na pracę, co czyni je łatwymi do szkolenia, pod warunkiem że stosujemy odpowiednią metodę. Oto jak podejść do szkolenia psów pasterskich:

1. Zrozumienie instynktów pasterskich

Psy pasterskie, jak Border Collie, Owczarki niemieckie czy Owczarki belgijskie, zostały pierwotnie hodowane do zarządzania stadami zwierząt. Mają silny instynkt, by zorganizować i kontrolować ruchy innych zwierząt. Warto zatem wykorzystać te naturalne predyspozycje w szkoleniu, ucząc psa nie tylko posłuszeństwa, ale także przydatnych umiejętności do pracy z innymi zwierzętami.

2. Szkolenie podstawowe (posłuszeństwo)

Zanim zaczniesz pracować nad bardziej zaawansowanymi umiejętnościami pasterskimi, musisz zadbać o solidne podstawy, takie jak:

• Przywołanie (wołanie psa): Pies powinien reagować na Twoje wezwanie, niezależnie od tego, co robi. To kluczowa umiejętność, szczególnie w terenie.
• Siad, leżeć, zostań: Te podstawowe komendy pomagają w kontrolowaniu psa i utrzymaniu porządku w każdej sytuacji.
• Chodzenie na luźnej smyczy: Psy pasterskie mają tendencję do ciągnięcia na smyczy, zwłaszcza gdy są podekscytowane, dlatego nauka chodzenia bez szarpania jest ważnym elementem podstawowego szkolenia.

3. Szkolenie za pomocą pozytywnego wzmocnienia

Psy pasterskie są zazwyczaj bardzo motywowane do pracy, więc warto korzystać z metody pozytywnego wzmocnienia. Oznacza to, że nagradzasz psa za każde poprawne wykonanie zadania, co pozwala wzmocnić pożądane zachowanie.

• Nagrody: Mogą to być smakołyki, pochwały, zabawa z ulubioną zabawką lub chwile relaksu. Warto, by nagrody były dostosowane do indywidualnych preferencji psa.
• Krótkie sesje treningowe: Psy pasterskie mają wysoką zdolność koncentracji, ale mogą się łatwo zmęczyć, więc krótkie, ale regularne sesje są efektywne. 10-15 minut dziennie to optymalny czas na naukę nowych komend.

4. Szkolenie specyficzne dla psów pasterskich

Psy pasterskie wyróżniają się na tle innych ras dzięki swoim naturalnym instynktom i zdolnościom do zarządzania stadami. Jeśli Twój pies będzie pracował w terenie, warto go szkolić w zakresie technik pasterskich. Poniżej przedstawiam kilka kluczowych elementów tego typu szkolenia:

4.1 Praca z grupą zwierząt

Szkolenie psów pasterskich obejmuje naukę pracy z innymi zwierzętami, np. owcami czy kozami. Pies musi nauczyć się:

• Naprowadzania: Pies pasterski powinien potrafić kontrolować ruchy stada, kierując zwierzęta w odpowiednią stronę, przy czym należy unikać agresji. Pies robi to poprzez szybkie ruchy, zbliżanie się i oddalanie od stada.
• Kontrola nad stadem: W pracy pasterskiej pies musi nauczyć się "sprowadzać" zwierzęta do jednego miejsca lub kierować nimi w określonym kierunku. W tym przypadku ważne jest, by pies był posłuszny, nie wpadł w panikę i umiał pracować w różnych warunkach.
• Posłuszeństwo w terenie: Pies pasterski musi reagować na komendy z dużych odległości, dlatego szkolenie pod tym kątem jest istotne.

4.2 Komendy pasterskie

W pracy pasterskiej używa się specjalnych komend, które pomagają psu w pracy z zwierzętami. Należy je wprowadzać stopniowo, zaczynając od komend podstawowych i dostosowując je do pracy z grupą zwierząt:

• "Dalej!" – w celu nakierowania psa do dalszej pracy lub skłonienia go do szybszego działania.
• "Wracaj!" – komenda do powrotu lub zmiany kierunku.
• "Wokół!" – komenda, by pies wykonał okrążenie dookoła stada, kierując zwierzęta w odpowiednią stronę.
• "Stop!" – oznacza, że pies ma zatrzymać się i zatrzymać stado.

4.3 Szkoła pasterska

W przypadku chęci nauki zaawansowanych technik pasterskich, warto zapisać psa do specjalistycznej szkoły pasterskiej, gdzie profesjonalni trenerzy nauczą zarówno psa, jak i jego właściciela, jak pracować z psem pasterskim w terenie.

5. Socjalizacja

Psy pasterskie, zwłaszcza młodsze, muszą być odpowiednio socjalizowane z innymi zwierzętami i ludźmi. Powinny mieć kontakt z różnymi środowiskami i sytuacjami, aby były w stanie dostosować się do pracy w różnych warunkach.

• Socjalizacja z innymi zwierzętami: Pies pasterski musi nauczyć się interakcji ze zwierzętami, takimi jak inne psy, owce, kozy czy krowy. Powinien wiedzieć, jak zbliżać się do nich w sposób nieagresywny.
• Socjalizacja z ludźmi: Pies pasterski musi być przyzwyczajony do ludzi, zarówno obcych, jak i rodziny właściciela.

6. Zrozumienie psa pasterskiego

Psy pasterskie, mimo swojej energii i zapału do pracy, są również wrażliwe na stres. Nadmierne wymagania, brak odpowiedniej aktywności fizycznej lub psychicznej, mogą prowadzić do problemów behawioralnych, takich jak nadmierne szczekanie, agresja, czy lękliwość. Ważne jest, by szkolenie było prowadzone w sposób spokojny, konsekwentny i dostosowany do indywidualnych potrzeb psa.

7. Zakończenie treningu

Po ukończeniu szkolenia psów pasterskich, zarówno w zakresie posłuszeństwa, jak i pracy z zwierzętami, ważne jest, by systematycznie utrzymywać te umiejętności. Regularne sesje ćwiczeniowe, nawet po zakończeniu formalnego treningu, pomagają utrzymać psa w dobrej formie, zarówno fizycznej, jak i psychicznej.

Podsumowując, szkolenie psa pasterskiego to proces wymagający czasu, cierpliwości i konsekwencji. Kluczem do sukcesu jest zrozumienie jego instynktów, wykorzystanie pozytywnego wzmocnienia oraz stopniowe wprowadzanie zaawansowanych technik pasterskich.